ماکولا چیست؟
ماکولا ناحیه کوچکی از مرکز شبکیه است که مسئول ایجاد بینایی دقیق مرکزی است. شبکیه خود لایه نازکی از سلولهای حساس به نور است که در قسمت خلفی چشم قرار گرفته است. هنگامی که نور وارد چشم میشود، تصویر ایجاد شده بر روی شبکیه توسط سلولهای حساس به نور تبدیل به پیغامهای عصبی میشود که از طریق عصب بینایی به مغز میرسند و در مغز به عنوان تصویر پردازش و تفسیر میشود.
آسیب به ماکولا باعث تاری دید مرکزی میشود که با اختلال در خواندن حروف ریز یا سوزن نخ کردن خود را نشان میدهد.
چروکیدگی ماکولا چیست؟
در حالت طبیعی، ماکولا بطور کاملا صاف یکنواخت قرار گرفته دقیقا مثل فیلم دوربین عکاسی هنگامی که چروکیدگیها و پستی بلندیها در این ناحیه ایجاد میشوند از اصطلاح چروکیدگی ماکولا استفاده میشود.
علائم چروکیدگی ماکولا کدامند:
علائم چروکیدگی ماکولا ممکن است خفیف یا شدید باشند و شامل:
1. تاری دید دقیق مرکزی
2. کج و معوج دیدن خطوط
3. اشکال در مطالعه یا انجام سایر کارهایی که نیاز به دید مرکزی دارند
4. مشاهده ناحیه مرکزی دید بصورت ابری و خاکستری
5. ایجاد نقطه کور در مرکز دید
در این بیماری دید محیطی مختل نمیشود.
چه چیزی باعث بروز چروکیدگی ماکولا میشود:
زجاجیه بافت ژله مانند شفافی است که فضای داخلی چشم را پر میکند. با افزایش سن این بافت ژلهای دچار استحاله شده و از روی شبکیه جدا میشود. با جدا شدن زجاجیه ممکن است بافت اسکار روی ناحیه ماکولا تشکیل شود. در بعضی موارد بافت اسکار شروع به انقباض و متراکم شدن میکند که در نتیجه شبکیه در ناحیه ماکولا حالت چین و چروک خورده پیدا میکند.
بیماریهای چشمی که میتوانند باعث چروکیدگی شبکیه شوند شامل:
1. جدا شدگی زجاجیه
2. پارگی یا جدا شدگی شبکیه
3. بروز التهاب داخل چشمی
4. آسیب شدید به چشم (ناشی از جراحی یا ضربه)
5. اختلالات عروق خونی شبکیه
چروکیدگی ماکولا چطور تشخیص داده میشود:
چشم پزشک با معاینه چشم میتواند چروک شبکیه را تشخیص دهد. ممکن است بررسیهای تکمیلی مثل آنژیوگرافی شبکیه یا OCT درخواست شود که ناحیه مبتلا را با جزئیات بیشتری نشان میدهد.
چروکیدگی ماکولا چطور درمان میشود:
در مواردی که علائم خفیف هستند نیاز به درمان وجود ندارد. اصلاح شماره عینک در صورت نیاز ممکن است عملکرد بینایی شما را تاحد قابل قبولی بهبود بخشد. قطرههای چشمی، داروهای خوراکی یا انواع لیزرها نقشی در درمان ندارند.
در موارد شدیدتر عمل جراحی ویترکتومی توصیه میشود. جراحی در اتاق عمل انجام شده و نیازی به بستری پس از عمل ندارد. در عمل از ابزارهای ظریفی برای برداشتن بافت اسکار چروکیده شده از روی ماکولا استفاده میشود. پس از عمل ماکولا بتدریج شکل طبیعی خود را باز مییابد و بینایی نیز به آرامی بهبود مییابد اگرچه معمولا به حالت طبیعی نخواهد رسید. عمل جراحی موقعی توصیه میشود که تاری دید برای شما ناراحت کننده شده باشد.
آیا جراحی ویترکتومی خطراتی هم دارد؟
همانند هر عمل جراحی دیگری، عوارض نادری ممکن است ایجاد شوند. برخی از این عوارض شامل موارد زیر هستند:
- عفونت داخل چشمی
- خونریزی داخلی در چشم
- جدا شدگی شبکیه
- عود مجدد چروکیدگی شبکیه
- تسریع در بروز و پیشرفت آب مروارید
قبل از عمل حتما در مورد عوارض احتمالی با چشم پزشک خود مشورت کنید.
